OKUMA METNİ / Roth, L. M. "orantı" "ölçek". Mimarlığın Öyküsü. 2006Kaynak
Oran- Orantı
Zihin aynı zamanda örüntülerde matematiksel ve geometrik ilişkiler bulmaya da çalışır.Eskiler insan biçiminin tanrıların biçimine dayandığına inandıkları için evrensel ve tanrısal geometrik ve orantılı ilişkilerin insan bedeninin orantılarında da gözlemlenebileceğine de inanıyorlardı. Yunan tapınakları normalde dar cephelerde altı , uzun yarı kenarlarda on üç sutün ya da daha az olarak onyediye sekiz sutüne sahipti. Belki yunan mimarllıgı ve tasarımıyla ve bir bütün olarak klasik mimarlıkta en çok ilişkilendirilen orantı sistemi Altın Kesit ya da Altın Oran denilen sistemdir. Aynı altının madenlerin en bozulmazı ve en kusursuzu olması gibi orantısal ilişkinin de kusursuz olduguna inanılıyordu. Genel olarakı iki eşit olmayan parçanın ilişkisi olarak betimlenebilen bu orantılamada küçük parçanının büyük parçaya oranı büyük parçanın bütüne oranına eşit olmalıdır. Yunanlılar bu teorem üzerinde geometrik olarak şu iki yoıldan biriyle sahada ipler ve çivilerle ya da parşomen üzerinde çizim aletleriyle çalıştılar. Bir Altın Kesik dikdörtgeni verili bir kareden türetilebilir. ÖNce kare ikiye bölünür öyle ki her yarı iki birime bir birim ölçüsündedir Sonra bu dikdörtgenlerin birinin diyagonali orjinal karenin kenarı boyunca aşağıya döndürülür . DÖndürülen diyagonalin ucunda istenilen Altın kesit dikdörtgeni elde edilir. Bitmiş dikdörtgenin oranları 3.236 a 2 ya da 1.618 e 1 olan 2 dir.
Ölçek
Mimarlık peyzaj mimarisi dahil görsel sanatların en büyüğü ve en kapsamlsıdır. Kullanıcı tarafından karşılaştırılan güçlüklerden biri yapının boyutunu belirlemektir. bir yapının boyutunu belirlerken karşılaştırma ölçümüz kendi boyutumuzdur. Ortalama insan boyutuna göre bir yapının büyüklüğüne onun ölçeği denir . Çoğu durumda yapıda büyüklüğüne ilişkin birçok ipucu pencereler kaplar basamaklar bulunur ama bütün bunlar da ölçek duygumuzu çarptıcak şekilde genişletilebilir. 20. yy ortasındaki uluslararası modernizmin süssüz endüstüriyel anlayıştan esinlenmiş mimarisinin içsel sorunlarından biri bu mimari yapıların böylesi ipuçlarından yoksun oluşuydu. Mimarlar yüzyıllarca görsel ipuçları sağlamış sağlamış olan detayları yoketmkten gururluydular.
Zihin aynı zamanda örüntülerde matematiksel ve geometrik ilişkiler bulmaya da çalışır.Eskiler insan biçiminin tanrıların biçimine dayandığına inandıkları için evrensel ve tanrısal geometrik ve orantılı ilişkilerin insan bedeninin orantılarında da gözlemlenebileceğine de inanıyorlardı. Yunan tapınakları normalde dar cephelerde altı , uzun yarı kenarlarda on üç sutün ya da daha az olarak onyediye sekiz sutüne sahipti. Belki yunan mimarllıgı ve tasarımıyla ve bir bütün olarak klasik mimarlıkta en çok ilişkilendirilen orantı sistemi Altın Kesit ya da Altın Oran denilen sistemdir. Aynı altının madenlerin en bozulmazı ve en kusursuzu olması gibi orantısal ilişkinin de kusursuz olduguna inanılıyordu. Genel olarakı iki eşit olmayan parçanın ilişkisi olarak betimlenebilen bu orantılamada küçük parçanının büyük parçaya oranı büyük parçanın bütüne oranına eşit olmalıdır. Yunanlılar bu teorem üzerinde geometrik olarak şu iki yoıldan biriyle sahada ipler ve çivilerle ya da parşomen üzerinde çizim aletleriyle çalıştılar. Bir Altın Kesik dikdörtgeni verili bir kareden türetilebilir. ÖNce kare ikiye bölünür öyle ki her yarı iki birime bir birim ölçüsündedir Sonra bu dikdörtgenlerin birinin diyagonali orjinal karenin kenarı boyunca aşağıya döndürülür . DÖndürülen diyagonalin ucunda istenilen Altın kesit dikdörtgeni elde edilir. Bitmiş dikdörtgenin oranları 3.236 a 2 ya da 1.618 e 1 olan 2 dir.
Ölçek
Mimarlık peyzaj mimarisi dahil görsel sanatların en büyüğü ve en kapsamlsıdır. Kullanıcı tarafından karşılaştırılan güçlüklerden biri yapının boyutunu belirlemektir. bir yapının boyutunu belirlerken karşılaştırma ölçümüz kendi boyutumuzdur. Ortalama insan boyutuna göre bir yapının büyüklüğüne onun ölçeği denir . Çoğu durumda yapıda büyüklüğüne ilişkin birçok ipucu pencereler kaplar basamaklar bulunur ama bütün bunlar da ölçek duygumuzu çarptıcak şekilde genişletilebilir. 20. yy ortasındaki uluslararası modernizmin süssüz endüstüriyel anlayıştan esinlenmiş mimarisinin içsel sorunlarından biri bu mimari yapıların böylesi ipuçlarından yoksun oluşuydu. Mimarlar yüzyıllarca görsel ipuçları sağlamış sağlamış olan detayları yoketmkten gururluydular.
Yorumlar
Yorum Gönder